Hakuna Matata

Nu we hier dan toch bij elkaar zijn met onze ervaring, opgedaan bij verschillende VN organisaties, moeten we onze verse kennis maar meteen toepassen in een actuele humanitaire crisis. De situatie in Lutania (6 miljoen inwoners) is de laatste jaren verslechterd: er is sprake van toenemende repressie, politieke isolatie en sociale ongelijkheid, die versterkt wordt door terugkerende perioden van droogte en etnische spanningen. Duizenden mensen zijn in de afgelopen maanden op de vlucht geslagen voor gevechten tussen het regeringsleger en Liberation Army of Lutania (LAL).
Vandaag is de situatie geëscaleerd door de moord op twee parlementsleden van de Lutan Democratic Party door onbekende gewapende mannen. De politie heeft enkele actieve leden van de Lutan Freedom Party en vijfentwintig mensenrechten activisten gearresteerd. Als reactie op de moorden heeft de LAL controle over een van de belangrijke industriesteden van Pendar District genomen en de plaatselijke politie heengezonden. De Lutan Democratic Party vraagt om onmiddellijke militaire actie tegen de LAL, terwijl de Lutan Freedom Party zorgen uit over de massale exodus die de geringste ingreep van het leger zou veroorzaken. Relschoppers in Plainsville, de hoofdstad van het naburige district, klagen dat de plaatselijke ontheemdenkampen een basis zijn voor rebellen en eisen dat ze gesloten worden. Alle ontheemden moeten volgens de onruststokers maar terugkeren naar waar ze vandaan komen. Niemand heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de rellen, maar zowel het leger als de politie en prominente leden van de Lutan Democratic Party waren zichtbaar aanwezig gedurende de ongeregeldheden.

De UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, UNICEF, het VN kinderfonds, OHCHR (Office of the UN High Commissioner for Human Rights), OCHA (UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs), Médécins Sans Frontières en Save the Children zijn in Lutania vertegenwoordigd. De uitvoering van lopende programma’s komt door de huidige situatie tijdelijk op een lager pitje te staan.
Vanuit het zenuwcentrum, de hoofdstad Lutan City, coördineert OCHA na crisisberaad de te ondernemen acties. Ze bekijken welke nieuwe risico’s de ontwikkelingen met zich meebrengen en plannen een reactie hierop. Ze bepalen welke stappen we kunnen ondernemen om een escalatie van de crisis af te wenden. En ze beoordelen of het zinvol is bijeenkomsten te organiseren met de partijen in het conflict, internationale belanghebbenden, de lokale civil society, ontheemden en bewoners van de gastgemeenschappen.
Ik vertegenwoordig met een collega OHCHR in Pendar District. In samenwerking met de Lutan Bar Association proberen we toegang te krijgen tot de gedetineerden, die zonder aanklacht worden vastgehouden en geen toegang hebben tot advocaten of hun familieleden. UNHCR zet alle zeilen bij in de ontheemdenkampen in Plains District. Ondanks de snelle inzet van MSF (medische screening), Care (opzetten van tijdelijke schuilplaatsen) en Oxfam (bouw van toiletten en watervoorziening), heerst er schaarste. De situatie is chaotisch door de enorme toename van de instroom na de gevreesde militaire actie in Pendar District. Het gerucht gaat dat er ’s nachts mensen de kampen binnenkomen met wapens en ammunitie, maar het is tot dusver onduidelijk waar ze vandaan komen.

Lutania bestaat niet als land. Het is dan ook een levensechte simulatie die we een dag lang in alle ernst spelen.
Het vrolijke Swahili motto ‘Hakuna Matata’ (Geen zorgen, alles komt goed) klinkt ons vandaag ongeloofwaardig in de oren.